تحقیقات و ارائه دانش فنی تولید آنزیمهای صنعتی شوینده آلفا، امیلاز، پروتئاز، سلولاز و لیپتاز
با عنایت به حرکت پرشتاب کشور عزیزمان در جهت توسعه همه جانبه و خودکفایی در زمینههای گوناگون تعیین خط مشی مناسب برای تعالی این مسیر مقدس ضروری می نماید. یکی از بسترهای مناسب در جهت ارتقا توان علمی و صنعتی کشور فناوریهای نوین میباشد، آنزیمها به عنوان اصلیترین بخش این دانش کاربردهای فراوانی در حوزههای پزشکی، صنعتی، کشاورزی، محیط زیست دارند. با وجود پتانسیل بالقوه کشور در تولید آنزیمها به دلیل عدم وجود تبادل اندیشه و دانش فنی بین صنعت و دانشگاه، صنایع ما روی به سمت واردات آنزیمها آوردهاند. برای فائق آمدن بر این مساله و همچنین خودکفایی و حتی صادرات این محصول استراتژیک بایستی عزمی بلند برداشت.
امید آن میرود که این طرح آغاز خیزشی بلند بر بهکارگیری علوم بومی کشور در خدمت صنعت گردد. با افزايش جمعيت و افزايش سطح زندگی و رفاه عمومی اهميت توليد آنزيمها روز به روز افزايش میيابد. افزايش جمعيت جهان گسترش صنايع و به ويژه صنايع غذايی، دارويی و بهداشتی را ضروری كرده است. روشهای توليد سنتی به هيچ وجه كفايت كميت و كيفيت لازم را نمیكند و جهت افزايش بهرهوری در اين زمينه بايد از جديدترين روشها در توليد استفاده شود. در چند دهه اخير فرآيندهای مبتنی بر كاربرد آنزيمها به عنوان مناسبترين و جديدترين روش در تغيير و تبديل تركيبات در صنايع گوناگون و به ويژه در صنايع غذايی، دارويی و بهداشتی مورد توجه قرار گرفته است. آنزيمها از ديدگاه تجاری بر اساس خلوص و ميزان مصرف در سه گروه زير طبقه بندی میشوند:
1 – آنزيمهای توليد صنعتی با حجم مصرف بالا و خلوص نسبتا پايين مانند آميلاز، پروتئاز، ليپاز، گلوكزايزومراز، كاتالاز و پني سيلين آسيلاز.
2 – آنزيمهای آناليتكی با حجم مصرف كم و خلوص بالا مانند گلوكز اكسيداز، گالاكتوزاكسيداز، الكل دهيدروژناز، هگزوكيناز، موراميداز وكلسترول اكسيداز.
3 – آنزيمهای مورد مصرف در درمان طبی با حجم مصرف خيلی كم و خلوص خيلی بالا مانند آسپارجيناز و استرپتوكيناز.
در این طرح هدف انتخاب سویهای مناسب که دارای قابلیت تولید آنزیم در حجم بالا و نیز ویژگی برتر رشد در محیطهای غذایی حداقل به منظور دستکاری ژنتیکی و انتقال ژن کدکننده چهار آنزیم صنعتی (ژن کدکننده نیز بر اساس کاربرد در صنعت مورد، میزبان مورد نظر، خصوصیات مورد انتظار و ... گزینش میگردد) میباشد. سپس چهار آنزیم مذکور در یک پایلوت چند منظوره در حجم 100 لیتر تولید میشوند.
این پایلوت میتواند در کنار صنایع آنزیمی آینده کشور و با همکاری مراکز دانشگاهی و پژوهشی کشور نسبت به مهندسی سویههای با راندمان بالاتر و همچنین اثبات تولید در مقیاس 100 لیتر فعالیت نماید، نتیجه این امر کاهش هزینههای تولید، توسعه تکنولوژی، توسعه محصول و ارتباط تنگاتنگ صنعت و دانشگاه میباشد.