کیمیای سعادت در وجود امام حسین علیه السلام؛
بصیرت و تیزبینیِ اخلاقی را به نظر می¬توان محوری¬ترین عنصر در تبديل شدن انسان به میزان، شاخص یا «الگوی اخلاقی» دانست. امام حسین علیه السلام كه در سوم شعبان سال چهارم هجرت، چونان نوري از مشرق دامان زهرای اطهر سلام الله¬علیها در خانه امیرالمؤمنین علی علیه¬السلام طلوع کرد، با برخورداری از این کیمیایِ خوشبختی، الگویی کامل برای همه جویندگان راه و روش زندگی سعادتمندانه شد. او نه تنها خود از ملکه بصیرت اخلاقی برخوردار بود، که راه و روش دستیابی به این عنصر شگرف را به اصحاب و پیروان خود نیز تا به امروز نیز آموخته است.
عنصر بصيرت و تيزبينيِ اخلاقي که روشن‌بینی، زما‌ن‌شناسی و وظیفه‌شناسی را با خود دارد، در ساحت¬هاي مختلفِ وجوديِ حضرت و در ابعاد مختلف اعمال و رفتار وي نمايان است. آن وجودِ نورانی، با تكيه بر تيزبيني و بصیرت، نه تنها در جهاد اصغر كه ميدان مبارزه با طاغوتیان اموی بود؛ و نه تنها در جهاد اوسط كه ميدان غلبه بر هواهاي نفساني است؛ بلكه در جهاد اكبر كه جنگ بين عقل و قلب است پيروز شد و با تكيه بر اين عنصر تيزبيني، و عليرغم تمام توصيه¬هايي كه از به اصطلاح بزرگان زمان خود مبني بر منصرف شدن از سفر عشق دريافت كرد، راه خود را یا صلابت انتخاب كرده و با هنرِخود، حقیقتِ ایثار را تجلّی بخشید. با تکیه بر این کیمیای سعادت که شجاعت و دلیرمردی را در پی داشت، هزینه های اخلاقی زیستن را پرداخت، و جامعه زمان خویش و بلكه جوامع بسیاری را در تاریخ بيدار ساخت.
این حقیقت شگرف در آن وجود نورانی البته به رایگان محقق نشد بلکه ثمره مجاهدت صادقانه و انتخاب¬های واقع¬بینانه و البته هم نشینی با رسول خدا، امیرالمؤمنین، امام حسن مجتبی و زهرای اطهر صلوات الله علیهم اجمعین بود که با عنایت الهی همراه شد و این الگوی الهی را محقق ساخت و در رفتار و سیره عملیِ وی نمود سافت. يكي از نمودهایی كه اين كيميايِ سعادتمندي را در وجود امام حسین علیه السلام عيان ساخته، روحیه آزادگی و اصلاح گریِ اجتماعی است؛ عنصری که آن وجود نوراني را به بزرگ ترین چهره انقلابی جهان و تاریخ مبدّل ساخته و البته در روحیۀ ياران آن حضرت نمود یافته است. در میان یاران، البته بابصیرت‌ترین، وجودِ نورانیِ قمر بنی‌هاشم، حضرت ابوالفضل علیه السلام بود که امام صادق علیه السلام در حدیثی فرمود «كانَ عَمُّنَا العَبّاسُ بنُ عَلِيٍّ نافِذَ البَصيرَةِ» (ابن حیون، نعمان بن محمد، شرح الاخبار فی فضائل ائمۀ الاطهار، جامعه مدرسین، قم، 1409، چاپ اول، ص 184)
این ويژگي، به خصوص برای جوانان امروزین و در كشاكش رویکردهای منفعات¬طلبانه که بر اندیشه انسان مدرن سیطره یافته، می تواند راهی باشد تا پیروان راستینِ حضرت، از طریق آن مسیر تعالی خود را بپویند و آرامشی از جنس انسانیت را در سایه تبدیل شدن به یک شاخص اخلاقی طلب کنند. سالروز میلاد با سعادت آن وجود نورانی و نیز میلاد حضرت ابوالفضل العباس علیهما السلام، پربرکت است. این برکت مستدام باد تا با رهروی از ابعاد وجودیِ این دو بزرگ مردِ اخلاق و از مسلک و مرام ایشان چونان قطره ای به اقیانوس انسانیت بپیوندیم.
دکتر رحیم دهقان سیمکانی، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و ادیان و استاد مشاور انجمن علمی و دانشجویی
