کتاب مورچههای ایران تألیف دکتر شاهرخ پاشائی راد، دانشیار دانشکده علوم و فناوری زیستی دانشگاه شهید بهشتی و محمدرضا محسنی منتشر شد.
این کتاب برای نخستین بار در سال 1401 در 208 صفحه در قطع رحلی و در انتشارات دانشگاه شهید بهشتی منتشر شده است و با قیمت 2.170.000 ریال عرضه میشود.
ذخایر زیستی، اعم از گیاهان و جانوران، گنجینههای موجود در هر کشورند؛ گنجینهها و ذخایری که با توجه به شرایط بومشناختی هر سرزمین از گونههای مختلف تشکیل شدهاند و نقش مهمی در چرخۀ زیستی آن ایفا میکنند و ناگفته پیداست که خلأ هریک از گونهها ضرر وخسارتهای جبرانناپذیری به جوامع زیستی و اقتصاد آن کشور وارد میآورد.
مورچهها یکی از این ذخایر زیستیاند که تاکنون حدود ۱۴۱۱۱گونه از آنها در دنیا شناسایی شده است. نقش مورچهها و اثر مستقیم آنها بر خاک و گیاهان و همچنین همزیستی و ارتباطشان با گیاهان و جانوران از دیگر ویژگیهای خاص این بندپایان بهشمار میآید. زندگی جمعی مورچهها، نظام مدیریتی، تقسیم وظایف، همبستگی در کارها، دفاع و مراقبت از کلنی بر اهمیت هرچه بیشتر آنها میافزاید. مورچهها در انتقال بسیاری از بیماریها به جوامع انسانی، جانوری و گیاهی نقش انکارناپذیر دارند، اما باید دانست که در برخی کشورها، از مورچه برای درمان بیماریها نیز استفاده میشود.
تاکنون، ۲۴۳ گونه مورچه در ایران شناسایی شده که حاصل پژوهشهای بسیار طی سالهاست. نگارندگان کتاب مورچههای ایران به مشخصات هریک از این گونهها، با توجه به شرایط زیستی و پراکندگی آنها، پرداختهاند و امیدوارند که این اثر بهعنوان نخستین و جامعترین منبع علمی فارسی دربارۀ مورچهها، نقش مؤثری در حفظ محیطزیست کشور عزیزمان ایران و کمک به پژوهشگران جوان داشته باشد.