عملکرد هفت‌ساله معاونت آموزشی در اجرای برنامه‌های راهبردی آموزشی دانشگاه با حضور دکتر علی اکبر افضلیان معاون آموزشی سابق دانشگاه در برنامه "چهارشنبه های ترویج عملکرد" تحلیل و بررسی شد.
با توجه به این که فعالیتهای مربوط به خدمات آموزشی، برنامه‌ریزی و ارزیابی آموزشی، بهینه‌سازی فرایندهای آموزشی، جذب و هدایت دانشجویان غیرایرانی و استعدادهای درخشان، سامانه‌های یادگیری الکترونیکی و توسعه مدل‌های علمی و نوین آموزش، در مدیریت‌ها، مراکز و ادارات معاونت آموزشی دانشگاه انجام میشود، روابط عمومی دانشگاه طی نشستی با دکتر علی اکبر افضلیان عضو هیئت‌علمی دانشکده مهندسی برق که از تاریخ 4/10/1395 تا 19/1/1402 عهده‌دار سمت معاونت آموزشی دانشگاه بود، درخصوص اجرای برنامه‌های راهبردی آموزشی دانشگاه در زمانی که این سکان را برعهده داشتند، گفت‌و‌گو کرد.
دکتر افضلیان با اشاره به چهار هدف راهبردی فعالیتهای آموزش بر اساس برنامه راهبردی مصوبه هیئت امنای دانشگاه، اظهار داشت: بر این اساس؛ بهبود مستمر کیفیت آموزش، توسعه و توانمندسازی اعضای هیئت علمی و به فعل درآمدن حداکثر پتانسیل آنها، سازماندهی مستمر رشته های تحصیلی به معنی ترکیب، اصلاح، ایجاد و یا حذف برخی رشته ها و بهره برداری حداکثری از ظرفیت دانشجویان از مهمترین اهداف راهبردی حوزه آموزش دانشگاه است.
وی در ادامه تصریح کرد: برای شکل گیری و اجرای اهداف برنامه راهبردی دانشگاه که از سال 1394 تدوین شده بود گامهای مفید و مؤثری توسط معاونان آموزشی، مدیران و کارشناسان توانمند، با تجربه و دلسوزی که هم در معاونت آموزشی کل دانشگاه و هم در دانشکدهها و پژوهشکدهها فعالیت می‌کردند برداشته شد.
معاون آموزشی سابق دانشگاه در خصوص نیروی انسانی شاغل در این حوزه گفت: پرسنل آموزش دانشگاه تقریبا ۱۲۰ نفر هستند که از این تعداد، ۶۰ نفر در آموزش کل و ۶۰ نفر در دانشکدهها و پژوهشکدهها مشغول فعالیت هستند. علاوه بر آن حدود ۳۰ معاون آموزشی و 90 مدیر گروه به عبارتی ۱۵۰ عضو هیئت علمی در دانشکدهها و پژوهشکدهها در راستای تحقق اهداف آموزش تلاش می کنند که در مجموع تقریبا یک خانواده بزرگ ۲۴۰ نفره از همکاران عضو هیئت علمی و کارکنان، به طور مستقیم در حوزه آموزش دانشگاه فعالیت میکنند.
این عضو هیئت علمی درباره بازنگری در محتوای درسی اظهار داشت: در حال حاضر حدود ۲۰ هزار دانشجو در 50 رشته کارشناسی، ۲۲۰ رشته کارشناسی ارشد و ۱۲۰ رشته دکتری در دانشگاه مشغول تحصیل هستند و در مجموع محتوای ۳۹۰ رشته باید پیوسته بروز رسانی شود که با تلاش همکاران در مدیریت برنامه ریزی و ارزیابی آموزشی و با همکاری اعضای هیئت علمی بازنگری در محتوای برنامه درسی آغاز شده و براساس آخرین گزارش‌ها تاکنون ۲۷۰ برنامه از این ۳۹۰ برنامه درسی بازنگری شده است.
وی افزود: پس از بازنگری برنامه درسی و محتوای درس، نحوه ارائه دروس و بررسی چگونگی ارائه برای استفاده حداکثری دانشجو حائز اهمیت است.
دکتر افضلیان در ادامه به نکته مهم دیگری در زمینه پایش رشته های تحصیلی و راه‌اندازی رشتههای جدید یا توقف رشتههای غیرضروری اشاره کرد و گفت: این که چه رشته هایی در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری اجرا شود نیاز به بررسی های دراز مدت و دقیق تری دارد.
وی در این زمینه چهار شاخص مهم برشمرد که با توجه به این شاخص ها 220 رشته ارشد دسته‌بندی شد و رشته هایی که از این نظر از کیفیت لازم برخوردار نبودند در دسته توقف، حذف یا اصلاح قرار گرفتند که بر همین اساس و طی کنترل مستمر در چند سال گذشته، حدود 10 الی 20 رشته متوقف شده یا ظرفیت‌هایشان کاهش یافته است.
دکتر افضلیان در ادامه به میزان استقبال دانشجویان استعداد درخشان در فراخوانهای بدون آزمون، سطح علمی متقاضی، کیفیت و سطح دانشگاههای مقطع قبل متقاضیان، سطح اعضای هیئت علمی گروه، زمان آخرین بازنگری رشته و در آخر میزان جذب فارغ التحصیلان در مشاغل مرتبط با رشته مورد نظر، به عنوان بخشی از شاخصهایی که در این کنترل کمی و کیفی مورد بررسی قرار می‌گیرد اشاره کرد.
همچنین در محور بازنگری رشته‌ها کار مفید دیگری که در راستای سیاست وزارت علوم مبنی بر ممانعت از توسعه وسیع و گسترده بعضی از گرایشهای غیرضروری انجام شد، تجمیع بعضی گرایش ها بود که در چند دانشکده تحقق یافت.
معاون آموزشی سابق دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش به شیوع بیماری کرونا و اختلال ایجاد شده در نظم آموزشی اشاره کرد و اذعان داشت: برای اولین بار دانشجویان کل کشور آموزش مجازی را تجربه کردند و در دانشگاه نیز با وجود مرکز آموزش الکترونیکی از سال‌های پیش، آموزش متوقف نشد و از اولین دانشگاههایی بود که به سرعت به سمت یادگیری الکترونیکی و کلاسهای غیرحضوری حرکت کرد.
وی در این خصوص افزود: این مرکز پیش از شیوع کرونا حدود ۱۲۰۰ دانشجوی مجازی در ۱۸ تا ۲۵ رشته کارشناسی ارشد داشت و زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری برای این تعداد دانشجو و حدود ۲۰۰ درس در یک ترم فراهم بود و پس از شیوع کرونا مقیاس کار چند برابر افزایش یافت و به 20 هزار دانشجو رسید که این امر با افزایش سرورها و آپدیت نرم افزارها محقق شد.
دکتر افضلیان ضمن اشاره به سختی کار برای اساتید، دانشجویان و کارکنان در جهت تطبیق شرایط با آموزش غیرحضوری، از دستاورد خوب آن در توسعه آموزش غیرحضوری و برداشته شدن محدودیتهای آموزش حضوری نام برد که به تصویب آیین نامه آموزش ترکیبی در دوره ی پساکرونا که اسفند ۱۴۰۰ به تصویب شورای دانشگاه رسید، منجر شد.
این عضو هیئت علمی بزرگترین مشکل آموزش غیرحضوری را کیفیت برگزاری امتحانات و ارزیابی عملکرد دانشجو دانست که منجر به افت تحصیلی ناشی از عدم ارزیابی مناسب می شود.
وی درباره حاکمیت نظم آموزشی و اعمال مقررات آموزشی تصریح کرد: هر دانشگاهی برای موفقیت در آموزش باید چارچوبها و نظام آموزشی استاندارد و حساب شدهای داشته و این چارچوب استاندارد و خلل ناپذیر بر همه جنبه های آن حاکم باشد. به عبارت دیگر این چارچوب اگر استاندارد بوده و همه جنبه‌های آن سنجیده و بررسی شده باشد باید اجرای دقیق آن نیز کاملا رعایت شود. خوشبختانه از نظر نظم آموزشی و اعمال مقررات آموزشی تلاش خیلی خوبی در آموزش و مدیریت خدمات آموزشی دانشگاه شده و بر این اساس یک تقویم تفصیلی در آموزش وجود دارد که زمانبندی مشخصی داشته و به موقع اجرا میشود که اگر این چارچوب شکسته شود دیگر تضمینی برای تداوم نظم در آموزش نیست.
دکتر افضلیان سپس به طرحی تحت عنوان "توانش" اشاره کرد که این طرح در پی تاکید وزارت علوم تحقیقات و فناوری مبنی بر کسب مهارتهای لازم در رشته تحصیلی به منظور توانمندسازی و اشتغال پذیری پس از فارغ‌التحصیلی دانشجویان کارشناسی، تدوین شد.
اجرای این طرح در دو قالب توانش عمومی و توانش تخصصی در دانشکده‌های مهندسی از سال گذشته آغاز شده است و برخی دانشکدهها در قالب دوره های اختیاری مهارتهای نرم و مهارتهای سخت، یک سری توانمندیهای اولیه، مثل توانمندی حل مسئله، توانمندی مذاکره و توانمندی عمومی برای مواجهه و حل چالشهای پیش رو به دانشجویان آموزش میدهند.
در خصوص استعدادهای درخشان، دانشگاه هر ساله پذیرای تعداد قابل توجهی از استعدادهای برتر تحصیلی کشور در هر سه مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری میشود که واحدی به اسم جذب و هدایت استعداد درخشان به مسائل آموزشی این دسته از دانشجويان رسیدگی میکند.
در مقطع کارشناسی در جهت افزایش پذیرش استعدادهای درخشان در دانشگاه بر اساس تعریفی که در سازمان سنجش از دانشجوی ممتاز وجود دارد سالانه حدود ۲۵۰ الی۲۷۰ دانشجوی استعداد درخشان وارد دانشگاه می‌شوند.
وی درخصوص برگزاری المپیادهای دانشجویی گفت: هفت سال است که مرحله دوم المپیاد در پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور اجرا می شود و تیمهای المپیاد دانشجویی دانشگاه هر سال در این رقابت علمی می‌درخشند.
دکتر افضلیان درباره نحوه پذیرش دانشجویان استعداد درخشان در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری گفت: پذیرش استعداد درخشان آیین نامه های خاص خودش را دارد، دانشگاه در این چند سال حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر در مقطع کارشناسی ارشد پذیرش داشت و در مقطع دکتری هم دانشجویی که از سطح تحصیلی خوبی برخوردار باشد میتواند در استعداد درخشان بدون شرکت در آزمون دکتری پذیرش بگیرد که دانشگاه سال گذشته به چهل نفر به این طریق پذیرش داد.
این عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق با توجه به سرعت تحولات و توسعه علم و نقش و کارکرد تعیین کننده دانشگاه در آموزش علم و دانش بر لزوم هماهنگی با سرعت این تحولات تاکید کرد.
وی با اشاره به طبقه بندی دانشگاههای کشور در سه سطح بین‌المللی، ملی و منطقه ای تصریح کرد: دانشگاه شهید بهشتی در مقایسه با دانشگاههای دیگر در سطح یک قرار دارد، به معنی این که در تراز بین‌المللی میتواند پذیرای دانشجویان غیرایرانی و بین‌المللی هم باشد و تعداد دانشجویان بین‌المللی در این سال‌ها حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر تغییر کرده است. در خصوص آموزش دانشجویان بین‌المللی تجربه کرونا باعث سهولت در برگزاری دوره های مجازی بلند مدت شد و با ارائه مجوزهای برگزاری وزارت علوم به سه دانشگاه از جمله دانشگاه شهید بهشتی برنامه ریزی شروع شد و از سال تحصیلی جدید امید است اجرا شود.
دکتر افضلیان معاون آموزشی سابق دانشگاه در انتهای گفت‌و‌گو اظهار امیدواری کرد، پذیرش دانشجوی بین‌المللی به‌صورت مجازی و تبادل دانشجو با دانشگاههای خوب خاورمیانه با ارتباطات منطقه‌ای خوب با کشورهای منطقه افزایش یابد.